ضوابط طراحی نورگیر در طراحی نقشه های شهرداری

تعریف نورگیر

نورگیربه فضای بازی گفته می شود که درون ساختمان‌ جهت جلوگیری از تاریکی و امکان تهویه هوا احداث می‌شودو در طراحی داخلی ساختمان نقش بسزایی دارد.نورگیر ها باعث ایجاد روشنایی در فضاهای اصلی و فرعی ساختمان می شوند. در قسمتهایی از ساختمان که امکان دسترسی مستقیم به نور طبیعی وجود ندارد،نورگیر تعبیه می شود.نورگیرها معمولا جهت کاهش مصرف نور مصنوعی به کار می‌روند و به ما اجازه می‌دهند تا از درون ساختمان نمایی به منظر بیرون داشته باشیم.

ضوابط نورگیرها در طراحی نقشه شهرداری

ضوابط تکمیلی نورگیرها

در طراحی معماری ساختمانهای مسکونی و به جهت افزایش بهره وری آنها، چنانچه مساحت و ابعاد پاسیو از استاندارد تعیین شده ذیل کمتر نگردد، سطح آنها جزء زیربنا و تراکم محسوب نمی شود.

استانداردهای قابل قبول پاسیو برای ساختمانهای مسکونی و حداکثر تا ۵ طبقه مسکونی:

الف) برای املاک با مساحت عرصه ۲۰۰ متر مربع و بیشتر( پس از اصلاحی):

حداقل مساحت قابل قبول نورگیر جهت اتاقهای اصلی ( خواب- هال و پذیرایی- نشیمن) : ۱۲ متر مربع با حداقل عرض ۳ متر.

حداقل مساحت قابل قبول نورگیر جهت آشپزخانه ۶ متر مربع با حداقل عرض ۲ متر.

ب) برای املاک با مساحت عرصه کمتر از ۲۰۰ متر مربع( پس از رعایت اصلاحی):

– حداقل مساحت قابل قبول نورگیر جهت اتاقهای اصلی ۶% مساحت عرصه(پس از اصلاحی)

– حداقل مساحت قابل قبول نورگیر جهت آشپزخانه ۳% مساحت عرصه(پس از اصلاحی)

تذکر: در هر دو حالت فوق حداقل عرض نورگیر باید ۲ متر باشد.( حداقل ۲ متر از پلاک مجاور)

طراحی نورگیر در تهیه نقشه شهرداری

در مجتمع های مسکونی( دارای بیش از دو واحد مسکونی) و حداکثر تا ۶ طبقه از کف:

در طراحی معماری چنانچه اتاقهای اصلی از دو واحد مسکونی مستقل، از یک حیاط خلوت نور می گیرند، فاصله پنجره های مقابل آنها از یکدیگر، حداقل باید ۶ متر باشد.

چنانچه آشپزخانه و اتاقهای اصلی از دو واحد مسکونی مستقل و یا آشپزخانه آنها از یک حیاط خلوت نور می گیرند، فاصله پنجره های مقابل آنها از یکدیگر، حداقل ۴ متر باشد.

در طراحی نقشه شهرداری فضاهایی که جهت تهویه و نوردهی ( برای سرویسهای بهداشتی) و یا عبور لوله های تاسیساتی و کانال کولر و غیره، تعبیه می گردند و فاقد ابعاد و مساحت های حداقل و استاندارد می باشند و به عنوان داکت محسوب می گردند، مساحت آنها جزء زیربنا و تراکم منظور می گردد.

برای ساختمانها و مجتمع های غیر مسکونی ( از قبیل تجاری- اداری و …)، در صورتیکه مساحت نورگیر طراحی شده، ۲۵ متر مربع یا بیشتر باشد جزء زیر بنا و تراکم محسوب نمی گردد.

در طراحی نقشه شهرداری در مواردی که نورگیرها در کنار ملک طراحی شده و در مجاورت درز انقطاع قرار می گیرند عرض ملاک عمل آنها جهت تعیین حداقل های ۲ و ۳  متر از مجاورت دیوار همسایه در نظر گرفته می شود.

ضوابط طراحی نورگیر در مجاورت درز انقطاع در طراحی نقشه شهرداری

*درز انقطاع استاندارد نیز جزء زیربنا و تراکم محسوب نمی گردد.

در طراحی نقشه شهرداری فضاهای روبازی که به گذر یا حیاط مشرف می باشند حد مساحت و ابعادی ندارند، با هر ابعادی که طراحی شوند مساحت آنها جزء زیربنا و تراکم منظور نمی گردد.

ضوابط فضاهای روباز مشرف به گذر در طراحی نقشه شهرداری

* البته چنانچه در طرفین اینگونه نورگیرها واحدهای مستقل مسکونی احداث گردند رعایت ضوابط حداقل فاصله از یکدیگر الزامی است.

در صورت احداث بالکن داخل پاسیو، حداقل فاصله لازم ، بعد از بالکن تا پنجره و یا بالکن مقابل، ملاک عمل است.

در طراحی نقشه شهرداری و در بناهایی که پنجره های آنها بر اساس ضوابط و مقررات جاری طراحی و تعبیه شده و از طریق نورگیر یا حیاط خلوت مشرف به حیاط همسایگان می باشند( مثل نورگیرهایی که در شمال پلاکهای شمالی طراحی می شوند) براساس مصوبه دویست و شصت و نهم شورای اسلامی شهر، استفاده از پنجره بازشو تا ارتفاع یکصد و هفتاد سانتی متر(۱.۷۰ متر) مجاز نبوده و مالکین ملزم به استفاده از شیشه های مشجر تا ارتفاع ۱.۷۰سانتی متری می باشند و استفاده از شیشه های معمولی و یا پنجره بازشو فقط ارتفاع ۱.۷۰ سانتی متر به بالا مجاز می باشد.

ثانیاً حداکثر ارتفاع دیوار نورگیر با مصالح اساسی ۳ متر است و مابقی ارتفاع باید با مصالح غیر اساسی و سبک ( نبشی- شیشه و …) رفع مشرفیت گردد.

نورگیری زیر زمین ها

زیر زمین طبقه ای است که تراز آن پایین تر از کف گذر قرار دارد و تراز سقف آن از کف گذر اصلی ۱.۲۰ باشد. بنابراین پس از کسر ضخامت سقف، حداکثر میزان نورگیری زیر زمین از کف گذر، ۹۰ سانتی متر می شود.

* در زمین هایی که دارای شیب می باشند و ارتفاع مجاز سقف زیرزمین از کف گذر اصلی رعایت شده ولی به علت شیب طبیعی زمین ارتفاع نورگیری آنها، نسبت به حیاط یا گذر فرعی مشرف به ملک، بیش از حد مجاز شده باشد، به شرطی که نوع استفاده از آن مجاز باشد، تخلف محسوب نمی گردد.

ضوابط نورگیر زیر زمین در طراحی نقشه شهرداری

منبع:

آموزش ضوابط و مقررات شهرسازی و معماری (صدور پروانه) ،حوزه معاونت شهرسازی و معماری- اداره کل تدوین ضوابط، نظارت و صدور پروانه

شاید مطالعه این مطالب را نیز دوست داشته باشید:

پایان نشستن؛ مفهومی نوین برای طراحی دفاتر کار

اصول طراحی انبار، قفسه و گنجه

مبانی نظری و اصول طراحی مسجد