مسجد بنائی عمومی با جمعیت پذیری بالاست بدین معنا که در زمان محدود جمعیت قابل توجهی را در خود جای می دهد. در اهمیت این موضوع توجه به سرانه فضای خالص
۰/۷ مترمربع برای هر نفر، حائز اهمیت است. در این مقاله به بررسی سرانه فضاهای مختلف مساجد می پردازیم.
جهت استفاده از خدمات جامع طراحی و اجرای مسجد ، مصلی و اماکن مذهبی توسط اساتید برجسته در زمینه معماری اسلامی با ما در تماس باشید.
علیرغم پایین بودن سرانه فضای خالص عبادی در مسجد (حتی مساجد محلی با مقیاس کوچک)در ایام خاص، مانند لیالی قدر و دهه محرم به رقمی کمتر از این مقدار نیز تنزل
می یابد.
نسبت سطح اشغال مورد نیاز در مساجد سه گانه محله ای، ناحیه ای و منطقه ای بشرح زیراست :
فهرست مطالب
مساجد محله ای
مساحت اراضی مساجد محله ای طبق مصوبه شورایعالی معماری و شهرسازی -ایران حدود ۵۰۰ مترمربع می باشد که بر این اساس نسبت سطح اشغال ناخالص کاربریهای مساجد محله ای در طبقه همکف به شرح زیر است :
- شبستان همکف ۵۵%
- صحن ۱۲ %
- پیش فضا ۲ %
- کفشداری و ورودی شبستان ۲ %
- فرادی خوانی ۲%
- دفتر مسجد و اتاق روحانی ۳ %
- سرویسهای بهداشتی ۴%
- محل زندگی خادم، با فرض حداکثر ۲% در همکف
- انبار و آبدارخانه ۳%
- کتابخانه ۶%(مساحت کتابخانه در مسجد محلیحدود ۱۲۰ مترمربع می باشد که حدود ۳۰ مترمربع آن می تواند در طبقه همکف فقط بمنظور تأمین دسترسی ها جانمایی شود.
- فضای ارتباطی ۴%
نمونه هایی از طراحی مسجد
بیشتر بخوانید:
مساجد ناحیه ای
مساحت اراضی مساجد ناحیه ای طبق مصوبه شواریعالی معماری و شهرسازی ایران حدود ۱۰۰۰ مترمربع می باشد و با فرض حضور ۷۵۰ نفر نمازگزار و پیش بینی استفاده ازنیم طبقه برای شبستان بانوان ، نسبت سطح اشغال کاربریها در طبقه همکف به شرح زیر است :
- صحن ۱۲ %
- پیش فضا ۲ %
- شبستان همکف ۵۰%
- فرادی خوانی ۲ %
- سردر ورودی و کفشداری ۵%
- دفتر مسجد و اتاق روحانی ۲ %
- سرویسهای بهداشتی ۴%
- اتاق بسیج ۲ %
- انبار و آبدارخانه ۳%
- کتابخانه ۶% )با فرض بخشی از فضای کتابخانه در همکف ،مساحت کتابخانه درمسجد ناحیه ای حدود ۱۶۰ مترمربع می باشد که حدود ۶۰ متر مربع آن می تواند در طبقه
همکف فقط بمنظور تأمین دسترسی ها، آسانسور، سرویس بهداشتی و فضای اطلاعاتجانمایی شود. - فضای ارتباطی ۸ %
- محل زندگی خادم ۴%
نمونه هایی از طراحی مسجد
مساجد منطقه ای
مساحت اراضی مساجد منطقه ای حدود ۲۰۰۰ تا ۴۰۰۰ مترمربع در نظر گرفته می شود و با فرض حضور ۱۰۰۰ تا ۲۰۰۰ نفر نمازگزار که ۲/۳ آنها از شبستان همکفاستفاده نمایند، نسبت سطح اشغال کاربریها در طبقه هم کف به شرح زیر است :
- صحن ۲۰ %
- شبستان همکف ۴۰%
- کفشداری و پیش ورودی مسجد ۲.۵%
- پیش فضا (جلوخان) ۲.۵%
- فرادی خوانی ۱ %
- انبار و آبدارخانه ۱.۵%
- دفتر مسجد، اتاق روحانی، اتاق مشاوره و دفتر هیئت امناء ۳%
- سرویس بهداشتی و وضوخانه ۲%
- کتابخانه ۶% )با فرض بخشی از فضای کتابخانه در همکف،مساحت کتابخانه در مسجدمنطقه ای حدود ۲۴۰ مترمربع می باشد که حدود ۱۲۰ مترمربع آن می تواند در طبقه همکفجانمایی شود.
- فضای بسیج ۱.۵ %
- اتاق ورزش (در همکف) ۲%
- محل زندگی خادم ( در صورت امکان در طبقه همکف) ۲%
- محل پیش ورودی سالنهای چند منظوره ۱.۵ %
- محل نگهداری کودکان ۲%
- فضاهای پیش بینی نشده در طراحی ۲.۵ %
- فضای ارتباطی و تجاری ۱۰%
نمونه هایی از طراحی مسجد
توضیح ۱ : با توجه به اینکه در شهرها مصلی ها عملکرد مساجد جامع را هم دارند در دسته بندی مساجد ذکری از مساجد جامع نشده است.
توضیح ۲ : سرانه فضاهای مختلف مساجد در ارتباط با فضاهای همکف، پیش فضاها، صحن،سردر ورودی و کفشداری، فرادی خوانی، دفتر روحانی، آبدارخانه و تجاری حتی المقدور بدونتغییر رعایت گردد و در سایر فضاها با توجه ظرفیتهای ممکن در زیرزمین و طبقات قابل تغییر واصلاح می باشند.
۰ نظر